Egzamin Czeladniczy
Po zdaniu egzaminu czeladniczego, osoba otrzymuje tytuł czeladnika i może pracować w swoim zawodzie, a także podjąć dalszą naukę, np. ubiegać się o tytuł mistrza.
Egzamin czeladniczy składa się z dwóch etapów: praktycznego i teoretycznego. Etap teoretyczny składa się z części pisemnej i z części ustnej. Kandydat zgłasza się na każdy etap egzaminu z dowodem osobistym lub innym dokumentem ze zdjęciem potwierdzającym jego tożsamość. Czas trwania etapu praktycznego nie może być krótszy niż 120 minut i nie może być dłuższy niż 24 godziny łącznie w ciągu trzech dni. Etap praktyczny odbywa się u pracodawców lub w warsztatach szkoleniowych. Etap teoretyczny egzaminu odbywa się w Wielkopolskiej Izbie Rzemieślniczej w Poznaniu lub w Biurach Pełnomocnika Izby w Pile, Lesznie i Koninie albo winnych jednostkach egzaminacyjnych podczas sesji wyjazdowych. Etap teoretyczny rozpoczyna się od części pisemnej, która polega na rozwiązaniu testu wyboru. Kandydat udziela odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:
- rachunkowość zawodowa,
- dokumentacja działalności gospodarczej,
- rysunek zawodowy,
- zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,
- podstawowe zasady ochrony środowiska,
- podstawowe przepisy prawa pracy,
- podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem.
Po wystawieniu ocen z części pisemnej egzaminu rozpoczyna się część ustna, która polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:
- technologia,
- maszynoznawstwo,
- materiałoznawstwo.
Osoby, które zdały egzamin, otrzymują świadectwo czeladnicze. Osoby, które nie zdały egzaminu, otrzymują szczegółową informację na temat ocen za poszczególne zadania i tematy egzaminacyjne. Zdający, który uzyskał negatywny wynik egzaminu ma prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego obejmującego to zadanie lub zadania, albo/i ten temat lub tematy, z których otrzymał ocenę niedostateczną. Na wniosek zdającego egzamin poprawkowy może obejmować cały etap albo odpowiednio część pisemną lub część ustną etapu teoretycznego.
W celu przystąpienia do egzaminu poprawkowego kandydat powinien złożyć do Izby informację o wyniku końcowym egzaminu,wypełniony wniosek o dopuszczenie do egzaminu oraz dowód potwierdzający wniesienie opłaty za egzamin poprawkowy.
Warunki dopuszczenia do egzaminu czeladniczego
Warunki dopuszczenia do egzaminu czeladniczego określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia dnia10 stycznia 2017 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz.U. z 2017 r., poz.89), z późn. zm., którego § 5 brzmi:
"Do egzaminu czeladniczego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która spełnia jeden z następujących warunków:
- ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika jako młodociany pracownik oraz dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników w szkole lub w formach pozaszkolnych;
a) jest uczniem klasy III branżowej szkoły I stopnia, w której realizuje dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników, oraz młodocianym pracownikiem zatrudnionym w celu nauki zawodu u rzemieślnika; - posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej, dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin;
- jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych, o której mowa w art. 53c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r., prowadzących kształcenie zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;
- posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie lub certyfikat kwalifikacji zawodowej, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie lub certyfikatu kwalifikacji zawodowej."